Vào siêu thị... vẫn khó
Công ty cổ phần Thực phẩm sạch Ba Vì có 2 trại chăn nuôi ở xã Tản Lĩnh và Cam Thượng (huyện Ba Vì) với diện tích 3,5ha, quy mô hàng nghìn con lợn, gà mỗi năm. Trung bình mỗi tháng, trang trại giết mổ khoảng 200 con gà và 150 con lợn, vừa cung ứng thịt ra thị trường, vừa chế biến các sản phẩm giò, chả...
"Năm 2019, công ty đã đăng ký sản phẩm tham gia OCOP của thành phố. Sản phẩm của công ty cũng đã tham gia hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm của Hà Nội, đăng ký nhãn hiệu “Lợn ốc quế”. Chúng tôi muốn liên kết với doanh nghiệp để đưa sản phẩm vào siêu thị nhưng chưa biết làm thế nào?” - Chị Nguyễn Thanh Vân, Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm sạch Ba Vì băn khoăn.
Tìm hiểu thực tế cho thấy, đưa sản phẩm vào siêu thị, chuỗi cửa hàng là mong muốn chung của nhiều chủ thể tham gia OCOP. Chủ tịch UBND xã Kim An (huyện Thanh Oai) Đoàn Văn Huỳnh cho biết: "Xã có đặc sản cam đường. Người trồng cam chủ yếu tiêu thụ trên thị trường tự do. Chúng tôi muốn đưa sản phẩm vào siêu thị nhưng giá thu mua thấp hơn giá thị trường nên người dân chưa mặn mà, các siêu thị lớn thì sản phẩm chưa vào được…”.
Trong khi người sản xuất còn loay hoay trong khâu kết nối thì nhiều siêu thị lại chưa tìm được nguồn hàng phù hợp từ nơi sản xuất. Giám đốc siêu thị Big C Thăng Long (Hà Nội) Khúc Tiến Hà cho biết, trên các kệ hàng của siêu thị Big C đã có 50 sản phẩm OCOP đến từ các địa phương trên cả nước. Riêng hàng nông sản, thực phẩm, siêu thị có 18.000 mã hàng, trong đó 96% mã hàng của Việt Nam. Sản phẩm của Hà Nội chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn, với khoảng 200/18.000 mã (chiếm 1,1%). Các sản phẩm OCOP, trong đó có nhóm nông sản, thực phẩm khó vào siêu thị do đơn vị cung ứng thiếu hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm...
Bà Bùi Thanh Hương, Giám đốc Trung tâm Phân tích và Chứng nhận chất lượng sản phẩm nông nghiệp (Sở NN& PTNT Hà Nội) - đơn vị đang quản lý “Chợ nhà mình” cho biết, để tham gia sàn giao dịch điện tử “Chợ nhà mình”, sản phẩm phải có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, được cơ quan có thẩm quyền chứng nhận đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Tuy nhiên, nông dân chủ yếu vẫn sản xuất với phương thức nhỏ lẻ, manh mún, chưa có truy xuất nguồn gốc, hồ sơ, chứng từ và các thủ tục pháp nhân để giao dịch, mua bán nên sản phẩn tham gia chưa được nhiều...
Gỡ rào cản, hỗ trợ nhà sản xuất
Theo Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội Nguyễn Văn Chí, Hà Nội có 1.350 làng có nghề; hơn 5.000 sản phẩm nông sản được gắn mã truy xuất nguồn gốc nông, lâm, thủy sản, thực phẩm bằng tem điện tử thông minh Qrcode... là tiềm năng để phát triển OCOP. Từ lợi thế này, Hà Nội phấn đấu đến năm 2020 phát triển được từ 800 đến 1.000 sản phẩm OCOP.
Để giúp các chủ thể tham gia OCOP đưa sản phẩm vào siêu thị, Sở NN&PTNT Hà Nội đã phối hợp với siêu thị Big C Thăng Long tổ chức 85 gian hàng bán và trưng bày hơn 1.000 sản phẩm tham gia OCOP của Hà Nội và đặc sản các vùng, miền của cả nước. Đồng thời, tổ chức hội thảo Kết nối tiêu thụ sản phẩm vào hệ thống siêu thị Big C và Go! Việt Nam.
Đây là cửa hàng giới thiệu sản phẩm của Công ty TNHH mật ong Danh Vị. Các sản phẩm mật ong này trước khi làm ra đều được kiểm tra gắt gao, đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Mật ong Danh Vị được biết đến với mô hình du mục di chuyển theo nguồn hoa vì thế đã cho ra những thành phẩm mật ong thơm ngon, sánh mịn.
Nhắc đến giò chả Ước Lễ, người ta thường nhắc đến làng nghề Ước Lễ, Tân Ước, Thường Tín, Hà Nội. Là làng nghề nổi tiếng với các loại chả lụa, giò. Thương hiệu giò chả Xuân Hương Ước Lễ được mọi người biết đến với các đột phá, nghiên cứu cải tiến các công thức để phù hợp với tất cả mọi người: chả ốc, chả bò, chả nấm Sapa, chả sườn sụn, chả cốm...
Giám đốc siêu thị Big C Thăng Long Khúc Tiến Hà cho biết, để tháo gỡ khó khăn cho các chủ thể tham gia OCOP khi muốn đưa sản phẩm vào siêu thị, đơn vị đã cử nhân viên về các địa phương tìm kiếm sản phẩm đặc trưng; hướng dẫn các hộ nông dân sản xuất theo quy trình an toàn; hoàn thiện thủ tục, hồ sơ.
“Big C có chương trình thu mua hàng hóa trực tiếp từ các hộ nông dân và hợp tác xã với chiết khấu 0% nhằm tạo điều kiện cho các sản phẩm Việt Nam chất lượng tốt đến tay người tiêu dùng” - ông Khúc Tiến Hà thông tin thêm.
Không chỉ với siêu thị Big C, theo bà Bùi Thanh Hương, Giám đốc Trung tâm Phân tích và Chứng nhận chất lượng sản phẩm nông nghiệp Hà Nội, với vai trò “chủ chợ” của “Chợ nhà mình”, trung tâm sẵn sàng kết nối với các chủ thể sản phẩm tham gia OCOP giúp họ tiếp cận nhiều hơn với thương mại điện tử.
Theo ông Đỗ Hoàng Thạch, Giám đốc Công ty cổ phần Xúc tiến thương mại nông nghiệp Việt Nam, hằng tuần đơn vị tổ chức các phiên chợ tại nhiều khu chung cư trên địa bàn Hà Nội để đưa sản phẩm từ người sản xuất đến trực tiếp với người tiêu dùng.
Về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, chủ thể tham gia OCOP là các hộ sản xuất, doanh nghiệp, hợp tác xã quy mô sản xuất nhỏ nên rất khó kết nối với các siêu thị và chuỗi bán lẻ.
Thời gian tới, Sở NN&PTNT Hà Nội sẽ tiếp tục hỗ trợ các đối tượng này về khoa học kỹ thuật để sản xuất theo hướng an toàn; hoàn thiện thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm... bảo đảm đủ điều kiện đưa hàng vào siêu thị theo yêu cầu của nhà phân phối sản phẩm. Đồng thời, đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu sản phẩm thông qua chợ thương mại điện tử của thành phố. Sắp tới, Hà Nội sẽ “chấm điểm” các sản phẩm đăng ký tham gia OCOP năm 2019 để phân hạng các sản phẩm theo tiêu chí “sao”.
Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Điều phối nông thôn mới Hà Nội Nguyễn Văn Chí cho biết, trong năm 2019, đơn vị đã đứng ra tổ chức nhiều phiên chợ OCOP quy mô cấp thành phố. Hàng hóa tham gia phiên chợ là những sản phẩm rõ xuất xứ nguồn gốc, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Sở NN&PTNT Hà Nội đã bố trí một xe chuyên dụng kiểm tra chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, theo đó, những sản phẩm không bảo đảm tiêu chuẩn sẽ không được tham gia phiên chợ.
"Hà Nội có 1.350 làng có nghề và hàng nghìn sản phẩm nông sản đặc trưng đang được khai thác, lựa chọn phát triển trong Chương trình OCOP. Qua các phiên chợ cho thấy nhu cầu tiêu dùng sản phẩm chất lượng cao của người dân Hà Nội rất lớn. Người dân và doanh nghiệp đều mong muốn có nhiều hơn các hội chợ để thêm cơ hội mua sắm, giao thương, tạo mối liên kết bền chặt từ sản xuất đến tiêu thụ... Phiên chợ chính là bước đệm để Hà Nội triển khai, khai thác tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô trong phát triển kinh tế nông thôn...", Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường chia sẻ với báo chí.